ΦΕΚ 4450/2022, Αριθμ.101173/Δ2
Καθορισμός εξεταστέας ύλης για τα μαθήματα της Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου που εξετάζονται γραπτώς στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις για το σχολικό έτος 2022-2023.
Έχοντας υπόψη:
1) Τις διατάξεις του ν. 1566/1985 «Δομή και λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις» (Α΄ 167).
2) Τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 9 και της παρ.2 του άρθρου 138 του ν. 4692/2020 «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις» (Α΄ 111).
3) Τις διατάξεις του άρθρου 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α΄ 98) το οποίο διατηρήθηκε σε ισχύ με την παρ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α΄ 133).
4) Το π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους – Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α΄ 119).
5) Το π.δ. 84/2019 «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών / Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (Α΄ 123).
6) Το π.δ. 2/2021 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α΄ 2).
7) Την υπό στοιχεία 168/Υ1/8.1.2021 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στην Υφυπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, Ζωή Μακρή» (Β΄ 33).
8) Την υπ’ αρ. 43/4.8.2022 πράξη του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
9) Το γεγονός ότι από την παρούσα απόφαση δεν προκαλείται δαπάνη, σύμφωνα με την υπό στοιχεία Φ.1/Γ/415/100066/Β1/10.8.2022 εισήγηση του άρθρου 24 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143) της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων,
αποφασίζουμε:
Καθορίζουμε την εξεταστέα ύλη για τα μαθήματα της Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου που εξετάζονται γραπτώς στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις για το σχολικό έτος 2022-2023 ως εξής:
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΒΙΒΛΙΟ: Α. Μαστραπά, Ιστορία του Αρχαίου Κόσμου: Από τους προϊστορικούς πολιτισμούς της Ανατολής έως την εποχή του Ιουστινιανού, ΙΤΥΕ – «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»:
Ι. ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΓΓΥΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ
2. Η Αίγυπτος [Το εισαγωγικό σημείωμα δεν συμπεριλαμβάνεται στην εξεταστέα ύλη]
2.1 Η χώρα,
2.2 Οικονομική, κοινωνική και πολιτική οργάνωση,
2.4 Ο πολιτισμός
ΙΙ. ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
1.2. O Mυκηναϊκός πολιτισμός
2. Η αρχαία Ελλάδα (από το 1100 ως το 323 π.Χ.) [Το εισαγωγικό σημείωμα δεν συμπεριλαμβάνεται στην εξεταστέα ύλη]
2.1. Ομηρική εποχή (1100-750 π.Χ.), [εκτός από την ενότητα Οι μετακινήσεις (11ος-9ος αι. π.Χ.)], Ο πρώτος ελληνικός αποικισμός, Οικονομική, κοινωνική και πολιτική οργάνωση, Ο πολιτισμός
2.2. Αρχαϊκή εποχή (750-480 π.Χ.)
2.3. Κλασική εποχή (480-323 π.Χ.): Οι υποενότητες: Η συμμαχία της Δήλου – Αθηναϊκή ηγεμονία, Η εποχή του Περικλή, ο Πελοποννησιακός πόλεμος (431-404 π.Χ.), Η κρίση της πόλης-κράτους, Η πανελλήνια ιδέα, Ο Φίλιππος Β΄ και η ένωση των Ελλήνων, Το έργο του Μ. Αλεξάνδρου, Ο πολιτισμός (Από: «Το μέτρο της πολιτιστικής ανάπτυξης… Το υψηλό επίπεδο έμπνευσης και δημιουργίας είχε τον αντίκτυπό του σε όλες τις μορφές της τέχνης.»)
ΙΙΙ. ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
1.2. Τα χαρακτηριστικά του Ελληνιστικού κόσμου (Οι υποενότητες: Τα βασίλεια της Ανατολής, Τα βασίλεια του Ελλαδικού χώρου, Οι πόλεις – κράτη, Οι συμπολιτείες δεν συμπεριλαμβάνονται στην εξεταστέα ύλη)
2.1 Τα ελληνιστικά πνευματικά κέντρα
2.2 Η γλώσσα
IV. Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΚΑΙ ΡΩΜΗ
3.3 Η ίδρυση της Ρώμης και η οργάνωσή της
3.4 Η συγκρότηση της Ρωμαϊκής πολιτείας-Res publica
V. OI MEΓΑΛΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ
2.2 Οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες
VI. Η ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ (1ος αι. π.Χ. – 3ος αι. μ.Χ.)
1.1 Η εποχή του Αυγούστου (27 π.Χ. – 14 μ.Χ.): Η ισχυροποίηση της κεντρικής εξουσίας. Το πολίτευμα και οι στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις
1.2 Οι διάδοχοι του Αυγούστου (14-193 μ.Χ.): Από: «Το ρωμαϊκό κράτος από το θάνατο του Αυγούστου… και ο Γάιος, ενώ άλλοι αργότερα, τον 4ο αι. μ.Χ.»
2. Η κρίση της αυτοκρατορίας τον 3ο αι. μ.Χ.: μόνο το εισαγωγικό σημείωμα.
VII. H ΥΣΤΕΡΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ (4ος – 6ος αι. μ.Χ.)
1.1 Ο Διοκλητιανός και η αναδιοργάνωση της αυτοκρατορίας
1.2 Μ. Κωνσταντίνος: Εκχριστιανισμός και ισχυροποίηση της ρωμαϊκής Ανατολής
1.4 Ο εξελληνισμός του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους
1.5. Η μεγάλη μετανάστευση των λαών. Το τέλος του Δυτικού Ρωμαϊκού κράτους (Μόνο την υποενότητα. Το τέλος του Δυτικού Ρωμαϊκού κράτους)
2.2 Η ελληνοχριστιανική οικουμένη
ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΒΙΒΛΙΟ: Ιωάννη Δημητρούκα, Θουκυδίδη Ιωάννου, Κώστα Μπαρούτα, Ιστορία του Μεσαιωνικού και του Νεότερου Κόσμου 565-1815, ΙΤΥΕ – «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»:
Κεφάλαιο 1. Από το θάνατο του Ιουστινιανού ως την αποκατάσταση των εικόνων και τη συνθήκη του Βερντέν (565-843) [Το εισαγωγικό σημείωμα δεν συμπεριλαμβάνεται στην εξεταστέα ύλη]
2β. Εσωτερική αναδιοργάνωση,
2γ. Εξελληνισμός του κράτους,
3. Η εμφάνιση του Ισλάμ,
5. Η Εικονομαχία,
6β. Στρατιωτικοποίηση και εποικισμοί,
7α. Σκλαβηνίες,
8β. Οι Καρολίδες και η ακμή της φραγκικής δύναμης,
8γ. Το πρόβλημα των δύο αυτοκρατοριών.
Κεφάλαιο 2. Η εποχή της ακμής: από τον τερματισμό της Εικονομαχίας ως το Σχίσμα των δύο εκκλησιών (843-1054) [Το εισαγωγικό σημείωμα δεν συμπεριλαμβάνεται στην εξεταστέα ύλη]
1α. Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων,
1β. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των δύο Εκκλησιών και το Πρώτο Σχίσμα,
3. Κοινωνία,
4γ. Η νομοθεσία,
5α. Η βυζαντινή διπλωματία,
5στ. Το Σχίσμα μεταξύ των δύο Εκκλησιών,
5ζ. Οι σχέσεις με τις ιταλικές ναυτικές πόλεις,
7. Οικονομία και κοινωνία στη Δυτική Ευρώπη. Το σύστημα της φεουδαρχίας
Κεφάλαιο 3. Από το Σχίσμα των Δύο Εκκλησιών ως την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (1054- 1204) [Το εισαγωγικό σημείωμα δεν συμπεριλαμβάνεται στην εξεταστέα ύλη]
5. Οικονομικές μεταβολές στη Δυτική Ευρώπη,
7α. Οι αιτίες,
7δ. Η Τέταρτη Σταυροφορία,
7ε. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους
Κεφάλαιο 4. Η λατινοκρατία και η παλαιολόγεια εποχή (1204-1453). Ο Ύστερος Μεσαίωνας στη Δύση [Το εισαγωγικό σημείωμα δεν συμπεριλαμβάνεται στην εξεταστέα ύλη]
2. Τα Ελληνικά κράτη: Τραπεζούς, Ήπειρος, Νίκαια,
6. Οι Οθωμανοί και η ραγδαία προέλασή τους,
7. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης,
8γ. Η κρίση της φεουδαρχίας.
Κεφάλαιο 6. Από την άλωση της Κωνσταντινούπολης και τις Ανακαλύψεις των Νέων Χωρών ως τη συνθήκη της Βεστφαλίας (1453-1648) [Το εισαγωγικό σημείωμα δεν συμπεριλαμβάνεται στην εξεταστέα ύλη]
2. Αναγέννηση και Ανθρωπισμός,
3γ. Οι Ευρωπαίοι ανακαλύπτουν τον κόσμο,
3ε. Η Ευρώπη μετά τις Ανακαλύψεις,
4α. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία σε κρίση,
4β. Η Μεταρρύθμιση του Λουθήρου,
4δ. Η Αντιμεταρρύθμιση,
4ε. Οι συνέπειες της Μεταρρύθμισης.
Κεφάλαιο 7. Από τη Συνθήκη της Βεστφαλίας (1648) έως το Συνέδριο της Βιέννης (1815) [Το εισαγωγικό σημείωμα δεν συμπεριλαμβάνεται στην εξεταστέα ύλη]
1. Ο Διαφωτισμός,
2β. Οι οικονομικές θεωρίες,
3β. Η ρήξη (1774) και ο πόλεμος της Ανεξαρτησίας (1775-1783),
3γ. Η γέννηση ενός νέου κράτους,
3δ. Οι συνέπειες,
4β. Η έκρηξη της Επανάστασης (1789),
4στ. Η Εποχή του Ναπολέοντα (1799-1815),
4ζ. Ο χαρακτήρας και το έργο της Επανάστασης.
ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΛ (για τους μαθητές/-τριες της Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας και Ομάδας Προσανατολισμού Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής)
ΒΙΒΛΙΟ: Ιωάννη Κολιόπουλου, Κωνσταντίνου Σβολόπουλου, Ευάνθη Χατζηβασιλείου, Θεόδωρου Νημά, Χάριτος Σχολινάκη -Χελιώτη, Ιστορία του Νεότερου και του Σύγχρονου Κόσμου (από το 1815 έως σήμερα) Γ΄ Γενικού Λυκείου – Γενικής Παιδείας ΙΤΥΕ – ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄. Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΝ 19° ΑΙΩΝΑ (1815-1871)
Εισαγωγή
3. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ένα μήνυμα ελευθερίας για την Ευρώπη. Οι υποενότητες: Ο χαρακτήρας της Ελληνικής Επανάστασης. Οργάνωση και έκρηξη της επανάστασης. Η πολιτική συγκρότηση των Ελλήνων. Η έκβαση της Επανάστασης.
4. Το ελληνικό κράτος και η εξέλιξη του (1830-1881)
5. Το Ανατολικό Ζήτημα και ο Κριμαϊκός Πόλεμος Οι υποενότητες: Το «Ανατολικό Ζήτημα» ως ιστορικός όρος. Το «Ανατολικό Ζήτημα» κατά τον 18ο και τον 19ο αιώνα
6. Η Βιομηχανική Επανάσταση. Η υποενότητα: Η Βιομηχανική Επανάσταση στην Αγγλία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄. ΑΠΟ ΤΟΝ 19ο ΣΤΟΝ 20ό ΑΙΩΝΑ (1871-1914)
1. Η ακμή της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας
3. Προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας. Οι υποενότητες: Η κατάσταση στο ελληνικό κράτος κατά την πρώτη πεντηκονταετία του βίου του. Ο Χαρίλαος Τρικούπης και η εκσυγχρονιστική πολιτική του. Το Κίνημα στο Γουδή και ο Ελ. Βενιζέλος.
4. Εθνικά κινήματα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Οι τρεις πρώτες παράγραφοι της υποενότητας: Ο γεωγραφικός χώρος και τα ιστοριογραφικά στερεότυπα: «Οι εθνικές ιστοριογραφίες των λαών… τους «άλλους» και τους αντιπάλους».
5. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913) Οι υποενότητες: Ο Α΄ Βαλκανικός πόλεμος. Ο Β΄ Βαλκανικός πόλεμος και η Συνθήκη του Βουκουρεστίου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄. Ο Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ
Εισαγωγή
2. Η διεξαγωγή και η έκβαση του πολέμου (1914-1918)
Οι υποενότητες: Ο πόλεμος γίνεται παγκόσμιος. Μακεδονικό μέτωπο και το τέλος του πολέμου. Οι συνέπειες του πολέμου.
3. Η Ελλάδα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
4. Το Συνέδριο Ειρήνης των Παρισίων (1919-1920)
5. Ο Μικρασιατικός Πόλεμος (1919-1922)
6. Η Ρωσική Επανάσταση Οι υποενότητες: Η Οκτωβριανή Επανάσταση και η εγκαθίδρυση του κομμουνιστικού καθεστώτος. Η ίδρυση και η οργάνωση της ΕΣΣΔ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄. Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ
1. Η δεκαετία 1920-1930 Η υποενότητα: Οι προκλήσεις κατά της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και του φιλελευθερισμού
2. Εσωτερικές εξελίξεις στην Ελλάδα (1923-1930) Η υποενότητα: Προς την πολιτική σταθεροποίηση
3. Η διεθνής οικονομική κρίση και οι συνέπειες της Η υποενότητα: Η εκδήλωση και οι συνέπειες της κρίσης (1929-1932)
4. Η Ελλάδα στην κρίσιμη δεκαετία 1930-1940 Η υποενότητα: Η πολιτική αστάθεια και η εγκαθίδρυση της δικτατορίας
5. Ο υπόλοιπος κόσμος Η υποενότητα: Η οικονομική ανάκαμψη των ΗΠΑ και η ενίσχυση της διεθνούς θέσης τους.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄. Ο Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Εισαγωγή
1. Προς νέα ένοπλη αναμέτρηση. Η υποενότητα: Η εισβολή στην Πολωνία και η έναρξη του πολέμου.
3. Η συμμετοχή της Ελλάδας στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η Εθνική Αντίσταση
4. Η συμμαχική αντεπίθεση και η ολοκληρωτική ήττα της ναζιστικής Γερμανίας – Η συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας Η υποενότητα: Η παράδοση της Γερμανίας και της Ιαπωνίας
5. Τα εγκλήματα πολέμου κατά της Ανθρωπότητας – Το Ολοκαύτωμα
6. Ο ανταγωνισμός στο στρατόπεδο των νικητών
7. Οι συνθήκες Ειρήνης και η ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄. Ο ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
1. Η μεταπολεμική οργάνωση της Διεθνούς Κοινωνίας – Η σύσταση και η λειτουργία του ΟΗΕ
Η υποενότητα: Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ)
2. Η έναρξη του Ψυχρού Πολέμου, οι επιπτώσεις του στην Ελλάδα και ο Εμφύλιος Πόλεμος
4. Η αποαποικιοποίηση και ο Τρίτος Κόσμος. Η υποενότητα: Η πτώση των αποικιακών αυτοκρατοριών
5. Η πορεία προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση: πραγματικότητες και προοπτικές
6. Η Ελλάδα έως το 1974
7. Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης και η ένταξη στην Ενωμένη Ευρώπη
8. Το Κυπριακό Πρόβλημα